CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Lozan Barış Antlaşması’nın 99. yılında Nilüfer Belediyesi’nin mesken sahipliğinde gerçekleşen Büyük Mübadil Buluşması’nda, Rumeli ve Balkan Türkleri ile bir ortaya geldi. Büyük Mübadil Buluşması’nda konuşan Kılıçdaroğlu, Lozan’ın bayram olması için kanun teklifi vereceklerini söyledi.
BURSA (İGFA) – CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Bursa’da, Rumeli ve Balkan Türkleri ile buluştu. Nilüfer Belediyesi, Lozan Mübadilleri Vakfı, Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Demirtaş Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği iş birliğiyle düzenlenen Büyük Mübadil Buluşması’nda, CHP önderi evvel Rumeli ve Balkan derneklerinin temsilcileriyle bir ortaya geldi, akabinde Görükle Stadyumu’nda yapılan dev tertibe katıldı.
Türkiye’nin dört bir köşesinden mübadillerin, Rumeli ve Balkan göçmenlerinin bir ortaya geldiği tertibe CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun yanı sıra, CHP Genel Lider Yardımcıları Faik Öztrak ve Lale Karabıyık, CHP Bursa Milletvekilleri, Âlâ Parti Milletvekilleri, vilayet yöneticileri, Nilüfer Belediye Lideri Turgay Fazilet, geçmiş periyot Nilüfer Belediye Lideri Mustafa Bozbey, Eski Ulusal Savunma Bakanı Turhan Tayan, siyasi parti temsilcileri, ilçe liderleri ile çok sayıda vatandaş katıldı.
Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Bölge Temsilciliği Müzik Topluluğu konseri ile başlayan Büyük Mübadil Buluşması’nda açılış konuşmasını yapan Nilüfer Belediye Lideri Turgay Fazilet, Lozan’ın 99. yılında, çok sayıda mübadil yerleşimine sahip olan ve tıpkı vakitte binlerce Rumeli ve Balkan göçmenine kucak açan Bursa’da, bu türlü bir buluşmaya mesken sahipliği yapmaktan memnunluk duyduklarını söyledi. Hem mübadillerin hem de Rumeli ve Balkan göçmenlerinin, Türkiye’deki bilhassa ekonomik değişime, toplumsal ve kültürel dönüşüme çok pahalı katkıları olduğunu kaydeden Lider Fazilet, “Hepsi bizim zenginliğimizdir. O nedenle güzel ki varsınız diyorum, âlâ ki buradasınız. Ben de bir mübadil torunuyum ve bir mübadil torunu olarak sizleri burada ağırlamaktan memnunluk duyuyorum” dedi.
Konuşmasında Lozan’ın değerine vurgu yapan CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ise, parlamento açıldığında Bursalı milletvekilleri öncülüğünde bir kanun teklifi hazırlayarak Lozan’ın bir bayram olmasını gündeme getireceklerini kaydetti. “Savaşı bitirdikten sonra bütün dünyaya ‘yurtta barış dünyada barış’ diye haykıran bir hemşeriniz var. O hemşerinizin koltuğunda oturuyorum ve onun hakkını vermeye çalışıyorum” diyen Kılıçdaroğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü; “O nedenle 85 milyonu kucaklıyoruz. Bana kızanlar olabilir fakat şundan herkesin emin olmasını isterim tek bir arzum var bu ülkenin kalkınması, büyümesi. Mustafa Kemal, savaş meydanlarının kahramanıydı lakin savaş meydanlarından sonra barışın da kahramanı oldu. Barışı savundu her yerde. Lozan, Türkiye Cumhuriyeti devletinin tapu senedidir. Lozan’ı eleştirenler var. Eleştirenler Türkiye’yi bilmiyor, onlar Türkiye’yi sevmiyorlar, cumhuriyeti demokrasiyi sevmiyorlar.”
Türkiye’deki mültecilere de değinen Kılıçdaroğlu, ırkçılık yapmadan bütün mültecileri davulla zurnayla kendi ülkelerine göndereceklerini ve kendi ülkelerinde barış içinde yaşamalarını sağlayacaklarını söyledi. Balkan göçmenlerine de davette bulunan Kılıçdaroğlu kelamlarını şöyle tamamladı; “Bütün Balkan göçmenlerinden istirhamımdır. Atatürk’ün partisine geleceksiniz, bize katılacaksınız, birlikte yürüyeceğiz, birlikte çaba edeceğiz. Bu gayret hak, adalet uğraşıdır. Mustafa Kemal’in hemşehrisi olmak kolay değildir. Bu ülkede demokrasi istiyorsanız, bize katılın. Yurtta barış ve dünyada barış için bize katılın. Hak, hukuk ve adalet istiyorsanız bize katılın. Biz, mandayı reddettik. Yok olan bir Osmanlı’nın üzerine çağdaş ve genç cumhuriyeti kurduk. Bunun senedi Lozan’dı. Lozan’ı ne unutacağız ne de unutturacağız. Cumhuriyetin yüzüncü yılında, cumhuriyeti demokrasiyle taçlandırdığımızda nasıl büyüdüğümüzü, nasıl kalkındığımızı, nasıl güçlendiğimizi bütün dünya öğrenecek. Bizim saraya muhtaçlığımız yok. Bizim Çankaya’da oturan onurlu insanlara gereksinimimiz var.”
Büyük Mübadele Buluşması’nda tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı da konferans verdi. Lozan Muâhedenâmesi’nin hem Türkiye’nin hem de Doğu Akdeniz’in ve Balkanlar’ın tarihinde değerli bir dönüm noktası olduğunu tabir eden Ortaylı şöyle konuştu: “Madde 1, birinci Cihan Harbi’nin hukuken sona erdiği bir Muâhedenâmedir. O vakte kadar savaş bitmemiş addediliyor. Bir mütarekeler silsilesi kelam hususudur. Sevr kapatacaktı perdeyi, fakat bu perde yırtıldı. Lozan ile hallettik. Tarihte her safhanın çok değişik yorumlarla ele alınması yeni değildir. Ancak bu yeni tartışmaların açılmasında düpedüz tarihi hakikatleri reddetmek, görmezden gelmek maalesef yeni Türkiye’ye has bir cehalettir, okuma, yazma bilmemektir. Bir muahede nasıl okunur nasıl kıymetlendirilir bu bilinmez. Benim gençlik yıllarıma kadar Türkiye Cumhuriyeti, her safhada Lozan Antlaşması’nın Cumhuriyeti kuran tarihi doküman olduğunu tekrarlardı. Dışişleri Bakanlığı’nda bu mutabakatla ilgili adaylara sorular sorulur, CHP başta olmak üzere bütün siyasi partiler Lozan’ın bu rolünü tekrarlardı.”
Ortaylı, Lozan ile kimi toprakların kaybedildiği istikametindeki savlara da değinerek “12 Adaları Yunanistan’a teslim ettiğimiz tekrarlanıyor. Bunu, Yunanistan’da savaşı kaybettiğini gizlemek isteyen kimi düzmece tarihçiler de tekrarlıyor. 12 Adalar’ın Türkiye’den çıktığı tasdik edildi diyorlar. O denli bir şey yok. 12 adalar o vakit İtalya’nın süreksiz işgali altındaydı ve bu statü sürdü 2. Harbin sonuna kadar. 2. Harp’ten sonra da bu türlü bir tezde bulunmak artık mümkün değildi” dedi.
Lozan’da zafer kazanıldığını vurgulayan Ortaylı, “1. Harbe girerken kaldırdığımız lakin bize sonradan empoze edilecek Mondros’ta kelamı edilen kapitülasyonları yine vermek istiyorlardı, bunun hengamesi edildi. Bu çok değerli bir şeydir ve bu inatla başarıldı. Zira karşımızda 1. Harbin ana galibi İngiltere ve onun son derece küstah bir diplomatı vardı. Bizim Lozan için toprak kaybımız yoktur. İsmet Paşa hiçbir vakit 12 Adalar’ı verecek konumda değildir” dedi. Ortaylı, Lozan ile birlikte Türkiye’nin benliğine kavuştuğunu tabir ederek kelamlarını şöyle tamamladı: “Lozan bizim için bir zaferdir. En azından bunun çok başarılı bir uzlaşma olduğunu herkesin kabul etmesi gerekir. Bu muahedede bir kadro şeyleri ileri sürenler, ‘100 sene sonra tekrar tartışılacak’ diyenler var. Bu türlü bir şey yok işte geldi 100. sene, bunlar uyduruk. Metinleri okur o denli konuşursunuz. Tarih ortada. Mübadeleyi biz istemedik ki. Ne Anadolu halkı ne Gazi Mustafa Kemal Paşamız istedi. Bu bize empoze edildi. Kim empoze etti, Venizelos, itilaf devletleri dediğimiz batılı devletler zorladı.”
Büyük Mübadil Buluşması Lozan Mübadilleri Vakfı Korosu’nun konseri ile sona erdi. Koro, iki yakadan modüller seslendirerek buluşmaya katılanlara his dolu anlar yaşattı. Renkli imajların sergilendiği buluşmada Görükle ve Gölyazı’da yaşayan en yaşlı mübadillerden 106 yaşındaki Fikriye Liman ile 93 yaşındaki Halil Apak, CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’na sohbetleri ile eşlik etti.
Aktifliğin akabinde Kılıçdaroğlu Görükle’deki Mübadele Kahvesi’ne giderek, burada partiye katılan, ortalarında mahalle muhtarlarının da bulunduğu bir kümeye parti rozetlerini taktı. Kılıçdaroğlu, daha sonra da Lider Turgay Fazilet ile birlikte Nilüfer Belediyesi’nin, Görükle’de hayata geçirdiği Mübadele Evi’ni ziyaret etti.
