Ayşe Sayın BBC Türkçe
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, başörtüsü serbestisine “yasal güvence” çıkışı yapan CHP önderi Kılıçdaroğlu’na “anayasal güvence” atılımıyla karşılık verirken, “aile kurumunun güçlendirilmesi”ni de içerecek formda bir anayasa değişikliği istedi. Düzenlemeyle ilgili kulislerde “Macaristan modeli” örnek gösteriliyor.
Erdoğan konuşması sırasında, “Hatta bununla kalmayalım, bayanın ve erkeğin birlikteliğinden oluşan aile kurumumuzu da güçlendirerek geleceğimize itimatla bakmamızı sağlayacak ek değişiklikler de yapalım” diyerek “aile kurumu” tanımı yaptı.
Cumhurbaşkanı’nın kelamları Macaristan’da LGBTİ+ bireyleri gaye alan düzenlemeleri akıllara getirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, başörtüsüne anayasal teminat ve “aile kurumunun güçlendirilmesi”ni de içeren anayasa değişikliği teklifi için Adalet Bakanlığı ve parti idaresine talimat verdi.
Adalet Bakanlığı’nın hazırlık çalışmalarını başlatma kararı aldığı anayasa teklifinin içeriği şimdi netleşmedi.
Ancak kulislerde “ailenin korunması” düzenlemesi üzerinden “Macaristan modeli” olarak da tanım edilen, LGBTİ+ bireylere yönelik düzenleme yapılabileceği konuşulmaya başlandı.
Bu çerçevede, Anayasa’daki “aile” tarifinin değiştirilerek, Macaristan’da referandum sürecinde reddedilen düzenlemeye emsal bir düzenlemenin gündeme getirilebileceği sav ediliyor.
Mevcut Anayasa’nın 41. Hususu aileyi, “Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler ortasında eşitliğe dayanır” sözleriyle tanımlıyor.
Ancak Erdoğan, konuşmasında aileyi “kadının ve erkeğin birlikteliğinden oluşan” kurum olarak tanımladı.
AKP kaynakları, ailenin korunması konusunda nasıl bir düzenleme yapılacağının net olmadığını söylüyor.
Ancak örnek düzenleme olarak, “Bazı Avrupa ülkelerinde ailenin tekrar tanımlanması” gösteriliyor.
Kulislerde, Türkiye’de hala “eşcinsel evlilik” yasak olmasına rağmen aile tarifinde yapılacak değişiklikle, LGBTİ+ bireylere karşı yeni kısıtlamaların yolunun açılabileceğine dikkat çekiliyor.
Macaristan’da ne olmuştu?
Macaristan’da Orban hükümeti, 20020’de yapılan anayasa değişikliği ile aile tarifini değiştirerek, tıpkı cinsiyetten çiftlerin evlat edinmesini yasaklamıştı.
Yapılan anayasa değişikliğinde, “Macaristan, bir erkek ve bir bayan ortasında istekli karar temelinde oluşturulan evlilik kurumunu ve ulusun hayatta kalmasının temeli olan aileyi korur. Aile alakasının temeli evlilik ve ebeveyn-çocuk bağıdır. Anne bayan, baba ise erkektir” sözlerine yer verilmişti.
Bu düzenlemeye dayanarak, hükümet, LGBTİ+ bireylerin haklarını kısıtlayan adımlar atmıştı.
İktidardaki Orban hükümeti bununla da yetinmeyip, 2022 seçimlerinin yapıldığı gün yapılan referandumda halka, LGBTİ+ bireyler ve aile kurumu hakkında sorular yöneltti.
Ancak soruları yanıtlama oranı yüzde 50’nin altında kaldı.
Referandumu yanıtlayanların büyük kısmı düzenlemeye “hayır” dediği için referandum geçersiz sayıldı.