Fehmi Koru*
CHP’den seçildikten sonra istifa ederek bir partiye kurucu yazılmış, orayı da beğenmeyerek bir müddet bağımsız kalmayı yeğlemiş bir milletvekilinin, kendisinin başında bulunduğu AK Parti’ye katılma merasiminde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sarf ettiği birtakım kelamlar tartışılıyor.
Yeni AK Partili milletvekilinin eşine çocuk sayısını ve yaşını sormuş, akabinde da fazla geç kalmadan çocuk sayısını artırma tavsiyesinde bulunurken PKK’lıların beşer onar çocuğu olduğunu söylemiş Cumhurbaşkanı Erdoğan.
“PKK’lı dedikleri, dağdakiler mi, yoksa HDP’ye oy verenler mi?” diye soruluyor…
Nereden baksanız, ikili konuşmada sarf edilen kelamların problemli olduğu belirli.
Tek tartışma konusu bu değil; CHP’lilerin bahsin araştırılması için verdikleri teklif üzerine geniş bir kitlenin de bilgisi dahiline giren bir husus daha var: Resmi ilanlar ile yasa gereği verilmesi gereken özel ilanların adil biçimde gazetelere dağıtımıyla görevlendirilmiş Basın İlan Kurumu’nun (BİK), yayınlarını beğenmediği yayın organlarına ceza yağdırdığı iddiası…
Gazetelere ilan yoluyla takviye çıksın diye kurulmuş bir kurumun, yardımına koşması beklenen gazetelerin kimilerine ceza kesmesi epey tuhaf.
BİK’in geçmişiyle de çelişiyor bu durum.
RTÜK de listemde..
Özel televizyonlar ile radyoların yayına girmesi sonrasında alana yasallık kazandırmak için oluşturulmuş bir kurum RTÜK. Kurulduğu günden yakın vakitlere kadar, orta sıra okşama kabilinden cezalar verse de, RTÜK’ün, basın-yayın organlarının anayasal teminat altındaki özgürlük alanına müdahale ettiği pek görülmemişti.
En son, iktidarın yayınlarından hoşlanmadığı TELE1 kanalına birkaç gün ekran karartma cezası vermesiyle gündemde RTÜK. Yaptığı yayınlar yine beğenilmez seviyede bulunursa, kanalın RTÜK eliyle yayın lisansı iptal edilecek, ekranı bütünüyle karartılacakmış…
Hoşa gitmeyen ve cezalandırılan yayının, programa katılmış bir milletvekili tarafından tabir edilmiş kelamlar olduğunu da belirteyim.
Milletvekillerinin daha evvelce fevkalâde geniş olan dokunulmazlıklarına dokunuldu, lakin hala kürsü dokunulmazlıkları var. ‘Kürsü dokunulmazlığı’ milletvekillerinin sadece Meclis içerisindeki konuşmalarını değil, siyasi bütün açıklamalarını kapsar, demokrasilerde.
Olayda kıymetli olan taraf, kanala ekran karartma cezası verilmesi ve sopa ucu olarak da bütünüyle kapatılma ihtimalinin gündeme taşınmasıdır.
İktidarın, birkaç gün evvel yürürlüğe giren, kamuoyunda ‘sansür yasası’ ismiyle anılan yeni düzenlemeyle anayasal teminat altındaki basın-yayın özgürlüğünü kısıtlama teşebbüsünü de unutmuş değilim. Onu da listeme ekliyorum.
Sıraladığım gündem unsurlarını son birkaç gün içerisinde yaşananlardan derledim. Dikkatimi biraz daha geniş vakit aralığına yaysam, hiç kuşkusuz, benzeri öteki tuhaf kelamlar ve uygulamaları da buraya taşıyabilirdim.
Bu kadarı bile ele almak istediğim bahis açısından kâfi.
Konu, şu soruya aradığım karşılıkta yatıyor: Siyasi iktidar ve iktidarla ilintili kişi ve örgütler, kelamlı olarak ve uygulama açısından, neden -veya nasıl oluyor da- bu türlü davranabiliyorlar?
Demokrasilerde iktidarların sürekliliği yoktur. Partiler kurulur, evvel muhalefette bulunur, halktan ilgi görür ve sandıktan çıkmayı başarırlarsa iktidara gelir, bir müddet millet ismine devleti yönetirler. O müddet, tekrar bir seçimde, halkın beğenisini kazanmış öbür bir partinin sandık başarısıyla sona erer.
İktidar ve muhalefet geçişlidir demokrasilerde. Demokrasinin altın kuralıdır bu.
Her parti bunu bildiği için, iktidardayken her an muhalefete düşebileceği gerçeğini unutmaz ve sonları fazla zorlamaz. Politikler ağızlarından çıkana dikkat eder, muhalefetle alakalarını o altın kuralı akılda tutarak yürütür.
Zaten bu sebeple, demokrasilerde, eski lisanla ‘devr-i sabık’ denilen intikamcı tutum kelam konusu olmaz.
Ne dediğimi varsayım üzerinden anlatayım.
RTÜK ve BİK’in yazılı ve manzaralı basını cezalandırması ve iktidarın görüş açıklayanlara şimdiden tasa -hatta korku- olarak yansıyan kanunla hudut getirmesi tipinden yaklaşımlar, öbür demokrasilerde alışıldık bir davranış biçimi değil. Geçmişteki örneklerden biliyoruz, bizde, siyasi iktidarlar, halkın kendilerinden uzaklaştığını ve periyotlarının sona ermek üzere olduğunu fark ettiklerinde, bunu bilakis çevirme maksatlı bu türlü yanlışlıklara sapabiliyorlar.
Yine geçmiş örneklerden, emsal teşebbüslerin mukadder sonu engellemekte yetersiz kaldıklarını da biliyoruz.
“Varsayım” dedim ya, geçmişin bir kere daha yakın gelecekte yaşanacağını bir an için düşünelim. Birinci seçimden günümüz muhalefeti iktidar olarak çıksın; son bir-iki haftalık kelam ve icraatlarını listelediğim iktidar da muhalefete düşmüş olsun.
İktidarken çıkarılan yasa, RTÜK ve BİK üzere kurumların geleneklerine alışılmamış uygulamaları, yeni periyotta, kendileri ve kendilerine dayanak verenlerin aleyhine kullanılamaz mı?
Kullanılabilir…
Düşebilirler…
Böyle bir ihtimal varit olduğu için de, iktidarlar, demokrasilerde, yasal çerçeveyi aşmamak konusunda hassasiyet gösterirler.
Neredeyse yarım asrı aşkın müddettir siyaseti yakından gözlüyorum, bu mühlet içerisinde neler neler gördüm. Süleyman Demirel yedi kere gidip sekizinci sefer tekrar iktidara geldi. Demirel, Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan askeri darbelere muhatap edilip sürgün ve mahpus yüzü gördükleri halde sonradan başbakan olabildiler. Demirel cumhurbaşkanı bile oldu.
İktidar ile muhalefet geçişliliğini daima korudu.
Kural kuraldır, kolay kolay değişmez.
Ya birebir altın kural bu defa de işler ve iktidarla muhalefet birinci seçimde yer değiştirirse?
Benim üstte sorduğum soruma yanıt ararken kurduğum varsayımsal senaryom bu işte.
Günün muktedirlerinin ve onların prestijine mazhar bireylerin yerlerinde ben olsam, demokrasinin bu temel altın kuralını aklımdan hiç çıkarmamaya çalışırdım.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.