Birleşmiş Milletler (BM), iklim değişikliği nedeniyle artan sıcak hava dalgaları ve orman yangınlarının dünya genelinde hava kalitesinin düşüşüne sebep olacağı öngörüsünde bulundu.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) yayımladığı 2022 Hava Kalitesi ve İklim Bülteni’nde, son bir yılda çıkan orman yangınları ve sıcak hava dalgalarının tesirleri incelendi.
Temmuz ve Ağustos 2021’de en ağır orman yangınlarının görüldüğü Sibirya, Kanada ve ABD’nin batı bölgelerinde yangınların havadaki parçacıklı unsur oranını 2,5 mikrometreye getirdiği bildirildi.
Parçacıklı husus oranında 2,5 mikrometre düzeyinin, beşerde ciğer ve sirkülasyon sistemini etkilemesi nedeniyle ağır sıhhat riski olarak değerlendirildiği kaydedildi.
Hava kirliliğinin artması öngörülüyor
Bültende görüşüne yer verilen WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “Küre ısınırken orman yangınlarına bağlı hava kirliliğinin, düşük emisyon durumunda dahi artması bekleniyor.” öngörüsünde bulundu.
Taalas, “Hava kirliliği, sıhhat risklerinin yanı sıra ekosistem ve atmosferin sıhhati için de tehdit içeriyor.” tabirlerini kullandı.
Bültende yer alan gelecek iddialarında, dünya genelinde yıkıcı orman yangınlarının 21. yüzyılın sonuna hakikat yüksek karbon ve sera gazı salımı halinde yüzde 40-60, düşük salım halinde ise yüzde 30-50 artış gösterebileceği öngörüldü.
Küresel sera gazı salnımının bu formda devam etmesi durumunda ise bu yüzyılın ikinci yarısı prestijiyle global ısı düzeyinin 3 derece yükseleceği kestirimi yapıldı.
Sağlıklı hava soluyanlar, dünya nüfusunun yüzde birinden az
Açıklamada, DSÖ’nün hava kalitesi standartlarına uygun temizlikte hava soluyanların oranının dünya nüfusunun yüzde birinden bile az olduğu belirtilirken sıhhatsiz hava solumanın en çok yaşlılar, çocuklar ile doğum öncesi ve sonrası süreçteki bayanları etkilediği bildirildi.
DSÖ’nün bilgilerine nazaran, her yıl ölen 15 yaş altı 600 bin civarında çocuğun hava kirliliğinin yol açtığı hastalıklardan dolayı ömrünü yitirdiği, milyonlarca çocuğun ise hava kirliliğinden dolayı önemli sıhhat sıkıntıları yaşadığı aktarıldı.
Hava kirliliğinin besin kalitesini olumsuz etkilediği, buna dair en son 2006’da yapılan araştırmada ozon katmanı hasarının 23 tarım mahsulünde global oranda 26 milyar ABD doları ziyana uğrattığı kaydedildi.
Hava kirliliğinin ekonomik bedeli 8,1 trilyon dolar
Sağlık harcamalarının da son yıllarda hava kirliliği nedeniyle artış gösterdiği, 2021’de hava kirliliğinin tesirleriyle çaba için yapılan sıhhat harcamalarının 8,1 trilyon doları bulduğu bildirildi.
Açıklamada memleketler arası topluluğa hudut ötesi hava kirliliklerine karşı takip, raporlama ve bilgi paylaşımı üzere iş birliklerini artırma, atmosferde kirliliğe yol açan ögelerin gözlemlenmesi için global sistemleri güçlendirme ve geçen yıl Glasgow’da düzenlenen 26. BM İklim Değişikliği Konferansı’nda alınan kararların uygulanması için uğraş sarf etme daveti yapıldı. (AA)