İran’ın resmi ajansı İRNA’ya nazaran, Dışişleri Bakanlığı Batı Avrupa Üçüncü Dairesi Başkanlığı, İsveç’in Tahran Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’nı Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı.
Bakanlık yetkilileri, İsveç’in Stokholm Bölge Mahkemesi’nin, İranlı eski savcı vekili Hamid Nuri hakkında verdiği müebbet mahpus kararı ve açıklamasının içeriğini kınayarak bu husustaki resmi protesto muhtırasını İsveç’in Tahran Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’na iletti.
İsveç mahkemesi yetkililerinin İran ve ülkenin yargı sistemi aleyhindeki açıklamalarına şiddetle itiraz eden Bakanlık yetkilileri Nuri’ye verilen cezayı “uluslararası hukuk standartlarına aykırı” olarak kıymetlendirdi.
Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, İsveç hükümetinden, Nuri’ye verilen cezanın iptal edilmesini, derhal özgür bırakılmasını, ziyanlarının tazmin edilerek gelecekte bu cins aksiyonlara mahal verilmemesinin temin edilmesini istedi.
1988’DEKİ TOPLU İDAMLAR
İran idaresi, Şah rejimine karşı birlikte hareket ettiği sosyalist ve komünist kümeleri daha sonraki devirde ülke idaresine karşı faaliyetleri nedeniyle tasfiye sürecine başlamıştı. 1979’daki ihtilalin akabinde İran-Irak Savaşı devrine rastlayan süreçte İran’a karşı Irak saflarında savaşan Halkın Mücahitleri Örgütü’nün cezaevlerindeki mensupları idam edilmişti.
İran’da faaliyet gösteren sosyalist örgütler ve çeşitli komünist parti mensuplarından idam edilenlerle birlikte en az 3 bin mahkumun “ölüm komitesi” ismi verilen 4 kişilik yargı heyetinin kararlarıyla toplu halde idam edildiği tabir ediliyor. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin de mahpustaki rejim muhaliflerinin idam kararını veren 4 kişilik komitede yer aldığı argüman ediliyor. Cumhurbaşkanı Reisi ise idamlarla münasebeti olduğunu reddediyor.
İranlı din adamı Ahmed Muntazeri, toplu idamlarla ilgili kararlara ait ihtilalin önde gelen isimlerinden babası Ayetullah Hüseyin Ali Muntazeri’ye ilişkin bir ses kaydını 2016’da toplumsal medyada paylaşmıştı.
Ses kaydında, kelam konusu idamların İslam hukukuna uygun olmadığını tabir eden Ayetullah Muntazeri, bu idamlardan “İran İslam Cumhuriyeti’nin en büyük cinayeti” biçiminde kelam ediyor.
İranlı eski savcı Hamid Nuri, Kasım 2019’da geldiği İsveç’te tutuklanmıştı. Nuri’nin idamların uygulandığı sırada Kerec kentindeki Gevherdeşt Cezaevi’nde savcı vekili olarak vazife yaparken siyasi mahkumların infazına katıldığı tez ediliyordu. Nuri ise kendisine yöneltilen suçlamaları reddetmişti.
İsveç Savcılığı 28 Nisan’da yapılan duruşmada Nuri hakkında, “savaş suçu”, “uluslararası hukuku ihlal” ve “kasten cinayet” kabahatlerinden müebbet mahpus talep etmişti. Stokholm Bölge Mahkemesi, bugünkü duruşmada İranlı eski yargı yetkilisini “uluslararası hukuka karşı önemli hata işlemek” ve “kasten cinayet” suçlamalarıyla müebbet mahpusa mahkum etmişti.