Dünya genelinde enflasyon ve resesyon ikilemi ortasında artan belirsizliklerle varlık fiyatlarında oynaklık devam ediyor.
Hafta içinde global bazda açıklanan birçok makroekonomik bilgi ekonomik aktivitede yavaşlamaya işaret ederken, değerli merkez bankaları yetkililerinin agresif para siyasetlerini sürdüreceğine ait yönlendirmeleri yatırımcıların risk iştahını olumsuz etkiledi.
Bu gelişmelerle dünya genelinde tahvil talebi artarken, hisse piyasaları ve emtia fiyatları gerilemeye devam etti.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2,80’e kadar gerilemesinin akabinde haftayı yaklaşık 24 baz puan düşüşle yüzde 2,89’dan tamamlarken, düşüş eğilimini ikinci haftaya taşıdı.
ÜLKENİN RESESYONA GİRECEĞİ ÖNGÖRÜLÜYOR
Öte yandan, ABD tahvil faizlerinin 3 aylık forward oranları (3 ay sonra olması beklenen faiz oranları) ülkenin resesyona girebileceğini fiyatlamaya başladı. ABD’nin 3 aylık bonosunun 3 aylık forward oranı ile 10 yıllık tahvil faizinin 3 aylık forward oranı ortasındaki fark yüzde eksi 0,31’le mart 2007’den bu yana en düşük düzeye geriledi. Buna nazaran, ABD’nin 3 aylık bono faizinin eylül ayında 10 yıllık tahvil faizinin üzerine çıkması beklenirken, kelam konusu fiyatlamaları takip eden 6 ila 18 ay içerisinde ülkenin resesyona gireceği öngörülüyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankası’nın (Fed) temmuz toplantısında 75 baz puanlık faiz artışı ihtimali yüzde 84’e gerilese de güçlü kalmaya devam ederken, eylül toplantısında yüzde 73 ihtimalle 50 baz puan faiz artırılacağı öngörülüyor.
Dünya genelinde güçlenen resesyon tasaları dolar talebini de desteklerken, dolar endeksi 105,1’le Aralık 2002’den bu yana en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi.
Altının ons fiyatı ise düşüşünü üst üste üçüncü haftaya taşıyarak, yüzde 1,1 azalışla 1.808 dolara indi. Hafta içinde 115,9 dolara kadar çıkan Brent petrolün varil fiyatı ekonomik aktivitiye yönelik kaygılar ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesi, petrol üretimini ağustosta günlük 648 bin varil artırma kararı almasının akabinde yararlarını kısmen geri vererek, haftayı yüzde 1,8 yararla 110,7 dolardan tamamladı.
ABD’DE GÖZLER TARIM DIŞI İSTİHDAM VERİSİNE ÇEVRİLDİ
ABD’de hisse piyasaları bu hafta kelam konusu gelişmelerle düşüş eğiliminde hareket ederken, gözler gelecek hafta cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam verisi başta olmak üzere ağır bilgi gündemine çevrildi.
Hafta içinde açıklanan makroekonomik bilgilere nazaran şahsî harcamalar yüzde 0,2 artsa da beklentilerin altında kalırken, martta 170 bin düzeylerine inen haftalık işsizlik maaşı müracaatları haziran başından bu yana 230 bin bandında kayıtlara geçiyor.
İşsizlik maaşı müracaatlarının resesyona işaret etmek için şimdi düşük düzeylerde bulunmasına rağmen, son 5 ayın en yükseğinde olması dikkati çekiyor.
Ülkede ISM imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 53’e gerileyerek beklentilerin altında kalırken, inşaat harcamaları da yüzde 0,1 azalarak öngörüleri karşılayamadı.
ABD iktisadı yılın birinci çeyreğinde yüzde 1,6’lık daralarak beklentilerden fazla küçülürken, birinci çeyrekte şahsî harcamalar yüzde 1,8 artsa da öngörülerin hayli altında kaldı.
JEROME POWELL: İKTİSATTAKİ DİNAMİKLERİN KELAM KONUSU SİYASETLERLE BAŞA ÇIKABİLECEK DURUMDA
Halihazırda resesyon fiyatlamalarının tesirli olduğu ABD’de gelecek hafta açıklanacak tarım dışı istihdam verisi yatırımcıların odağına yerleşirken, kelam konusu bilginin istihdam piyasasına ait değerli bir ipuçları taşıması ve Fed’in siyasetlerinin istikameti üzerinde epey tesirli olması sebebiyle piyasalarda oynaklığı artırması bekleniyor.
Öte yandan, hafta içinde açıklamalarda bulunan Fed Lideri Jerome Powell, sıkılaştırıcı siyasetlerin ülke iktisadı için beraberinde meşakkatler getirebileceğini lakin iktisattaki dinamiklerin kelam konusu siyasetlerle başa çıkabilecek durumda olduğunu lisana getirdi.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 2,21, Nasdaq endeksi yüzde 4,13 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,28 paha kaybetti.
4 Temmuz ile başlayan haftanın data takviminde, salı fabrika siparişleri ve güçlü mal siparişleri, çarşamba Fed’in toplantı tutanakları ve hizmet dalı PMI bilgileri, perşembe ADP özel dal istihdam raporu, dış ticaret istikrarı ve cuma işsizlik oranı ve toptan stoklar takip edilecek. ABD’de piyasalar pazartesi günü tatil münasebetiyle kapalı olacak.
AVRUPA’DA ENFLASYON YÜKSEK SEVİYEDE
Avrupa borsaları da bu hafta resesyon ve enflasyon ikilemi ortasında satış yüklü bir seyir izlerken, Avro Bölgesi’nde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda yüzde 8,6’ya yükselerek rekor tazeledi.
Enflasyon, haziran ayında Almanya’da yüzde 7,6’ya gerilerken, Fransa’da yüzde 6,5, İspanya’da yüzde 10, İtalya’da yüzde 8,5, Hollanda’da yüzde 9,9 ve Belçika’da ise yüzde 10,5 biçiminde gerçekleşti.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), Lideri Christine Lagarde hafta içinde ECB olarak temmuzda 25 baz puanlık faiz artışı planladıklarını fakat enflasyon tehdidinin artması halinde daha güçlü adımlar atabileceklerini kaydederken, Avro Bölgesi’nde enflasyonun istenmeyen formda yüksek olduğunu hatırlattı.
Öte yandan, ECB üyeleri ortasında 50 baz puanlık faiz artışının masada olması gerektiğini belirtenlerin sayısı da hafta boyunca artmaya devam etti.
Gelecek hafta ise gözler Lagarde’ın cuma günü yapacağı açıklamalara çevrilirken, açıklamalarda ECB’nin faiz kararının büyüklüğüne yönelik ipuçları aranacak.
Tahvil piyasaları tarafında alış eğilimi bu hafta da devam ederken, Almanya’nın 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,23’e, Fransa’nın 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,80’e ve İtalya’nın 10 yıllık tahvil faizi 3,1’e geriledi.
Bu hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,56, Almanya’da DAX endeksi yüzde 2,33, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,34 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 3,46 paha kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi Euro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), salı bölge genelinde hizmet bölümü PMI, çarşamba Almanya’da fabrika siparişleri ve Avro Bölgesi’nde perakende satışlar, perşembe Almanya’da sanayi üretimi ile ECB toplantı tutanakları takip edilecek.
ASYA’DA ÇİN MÜSPET AYRIŞMAYA DEVAM EDİYOR
Asya tarafında, hisse piyasalarında bu hafta karışık bir seyir izlenirken, Çin ve Hong Kong borsaları dünya genelinden olumlu ayrıştı.
Çin’de açıklanan makroekonomik bilgilere nazaran hizmet dalı PMI 54,7’ye ve imalat sanayi PMI son 13 ayın en yüksek düzeyi olan 51,7’ye çıkarak beklentileri geride bırakırken, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası iktisadın olağanlaşmaya başladığına yönelik iddialarla Çin borsasını destekledi.
Öte yandan, Çin Merkez Bankası (PBoC) hafta içindeki açıklamalarında gerçek iktisada daha fazla dayanak vereceklerini belirtirken, makul ölçüde likidite sağlamayı da sürdüreceklerini belirtti. Para siyasetlerinde proaktif olunacağını kaydeden banka, yuanın esnekliğini de artıracaklarını bildirdi.
Ayrıca, Çin hükümeti petrol fiyatının 130 doları aşması halinde, akaryakıt fiyatlarının artmaması için sübvanse edileceğini duyurdu.
Japonya’da açıklanan sanayi üretimi bilgileri ise beklentilerin epeyce altında kalırken, aylık yüzde 7,8, yıllık ise yüzde 2,8 geriledi. Piyasa beklentilerine nazaran sanayi üretiminin yıllık yüzde 4,2 artması öngörülüyordu. Ülkede TÜFE haziranda yüzde 2,3 artışla beklentilerin gerisinde kalırken, ülkede işsizlik yüzde 2,6’ya çıktı.
Dolar/yen paritesi bu hafta 137 ile son 24 yılın en yüksek düzeyine çıkmasının akabinde haftayı yatay seyirle 135,2’den tamamladı.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,10 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,58 kıymet kaybederken, Çin’de Şangay bileşik endeksi yüzde 1,13 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,65 paha kazandı.
4 Temmuz ile başlayan haftanın bilgi takviminde, salı Çin’de hizmet bölümü PMI ve cuma Japonya’da ödemeler istikrarı dataları takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER ENFLASYON VERİLERİNDE
Yurt içinde, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi bu hafta satış yüklü bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler pazartesi TÜFE ve cuma ödemeler istikrarı bilgilerine çevrildi.
Analistler, BIST 100 endeksindeki kelam konusu dalgalı seyirde global piyasalardaki satış yüklü seyrin yanında Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) haziran vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontratta vade sonunun gelmesi nedeniyle durum kapatmaların ve taşımaların da tesirli olduğunu aktardı.
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 4,32 azalışla 2.443,77 puandan tamamlarken, dolar/TL yüzde 0,74 kıymet kaybederek 16,7614’e indi.
Öte yandan,AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeni taban fiyatın temmuz ayından geçerli olmak üzere yüzde 30 artışla 5 bin 500 lira olarak belirlendiğini açıkladı.
AA Finans beklenti anketine katılan ekonomistler, TÜFE’nin haziranda yüzde 4,44 artmasını bekliyor.