Ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş, Youtube hesabından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) mevduatlarında TL karşılığı 15 milyon TL’nin üzerinde döviz bulunduran şirketlere, TL kredi verilmemesine ait aldığı kararı kıymetlendirdi. Demirtaş bu kararın kimi şirketlerin kur muhafazalı mevduata geçmesine ve Hazine’den yüklü para çıkışı yaşanmasına sebep olacağına, birtakım şirketlerin de yurt dışında şirket kurarak dövizin yurt dışına çıkmasına sebep olacağını söyledi.
BDDK, piyasalar kapandıktan sonra TL krediler için döviz varlığı hududu getirdi, döviz kuru düştü
Demirtaş ayrıyeten şirketlerin hesaplarında bahse husus ölçüden fazla olan kısmını hissedarlarına temettü olarak ödeyebileceğini belirterek ” O vakit ne olacak. Bu mu tahlil. O vakit, temettü çekmek yasaktır kararı mı çıkaracağız” diye sordu.
“Kur muhafazalı mevduattaki ziyan git gide artacak”
Demirtaş yayımladığı görüntüde şunları kaydetti:
“Biliyoruz ki BDDK’nın çıkardığı bu kural şirketlere diyor ki; ‘Kardeşim dolar/TL’yi tutmak için dolara gereksinimimiz var. Münasebetiyle siz ey şirketler 900 bin doların üzerinde döviziniz varsa ve kredi kullanmak istiyorsanız, o fazladan doları satacaksınız.
Peki şirketler ne yapacak, kredi kullanmak zorunda. O vakit bu satışı yapacaklar. Pekala büyük ihtimalle Pazartesi’nden itibaren ne olacak? Şirketlerin bir kısmı, dolarlarını ekstra kısımlarını bozup, kur muhafazalı mevduata geçecek. Uygun de ben ne yaptım, bir bardak suyu bir yerden aldım öbür bardağa koydum. Maksadım o bardaktaki suyu öteki bir yere boşaltmaktı fakat öteki bir yere koydum.
Ne demek istiyorum: Kur muhafazalı mevduat TL cinsinden olsa da aslında dövize endeksli. Dövizin ta kendisi… O da bir döviz hesabı. Biz biliyoruz ki kur muhafazalı mevduata yatırım yapan şirketler aslında dolar yatırımcısı. Aslında o denli bir eser olmasa anında gidip dolar alacaklar.
Dolayısıyla şirketlere siz 900 bin doların üstündeki dolarınızı bozacaksınız dediğiniz vakit ve zorladığınız vakit kredi vermem diyerek, tabi elleri mahkum bunu yapacaklar.
Belki dolar/TL’de kısa bir düşüş olacak ancak kur muhafazalı mevduattaki ziyan git gide daha da artacak. Arkadaşlar bu çıkar yol değil.
“Dış ticaret açığı patlayacak”
Bazı şirketler de ürktüğü için çok değişik hareketler de yapabilir. O vakit regülatörler ne yapacak?
Örneğin, kimi şirketler diyecek ki, diyelim içeride 3 milyon dolar para var. Ben alimünyum alıyorum, onunla kalem yapıyorum. Öteki bir şirket diyecek ki ben onunla pamuk alıyorum, onunla gömlek yapıyorum diyecek. Benim o 3 milyon dolara gereksinimim var, sen boz diyorsun diyecek. Onu bozmak istemeyen şirketler gidip, önden mallarını alacaklar. Yani zati ithal edecekleri, alimünyumu, demiri, çeliği, pamuğu önden sipariş verecek, bu sefer de ithalat patlayacak, dış ticaret açığı patlayacak. E bu mu tahlil. Allah aşkına bu mu tahlil.
“Dolar, yurt dışına kaçacak”
Dur daha bitmedi. Yurtdışında tahminen kendileri diğer bir şirket kuracak. Bizim Türkiye olarak en büyük kaygılarımızdan biri paranın yurtdışına kaçması. Biz parayı Türkiye’ye çekmek istiyoruz. Lakin kimi şirketler bakacaklar ki burada itimat yok. O vakit yurtdışında bir şirket kuracaklar, kendi şirketleri o şirketlerden mal alacaklar. O dolarları yurtdışına kaçırmış olacağız.
“Dolar şahsî hesaplara çekilecek”
Bazı şirketler ne yapacak, 3 milyon dolar var. 900 bin dolar kararı çıktı. Diyecek ki, bari ben bu parayı, hissedarlarıma temettü, kâr hissesi dağıtayım diyecek. O vakit bu beşerler bu dolarları kendi şahsî hesaplarına çekecekler. O vakit ne olacak. Bu mu tahlil. O vakit, temettü çekmek yasaktır kararı mı çıkaracağız. Yasaksa beşerler niçin şirket kursun ki.”